Zbyt kwaśna gleba to niestety problem spotykany powszechnie. Musisz wiedzieć, że może on skutecznie zniweczyć Twoje ogrodnicze starania, fatalnie wpływając na kondycję uprawianych przez Ciebie roślin. Na szczęście jednak pH gleby da się zmienić, a w dodatku można zrobić to na kilka różnych sposobów. Jeżeli więc zastanawiasz się, czym i jak odkwasić ziemię, to zachęcamy Cię do zapoznania się z naszym artykułem. Przygotowaliśmy w nim kilka sprawdzonych sposobów i praktycznych porad, które powinny okazać się w tym bardzo pomocne.
Odczyn gleby i jego znaczenie – dlaczego pH ziemi jest takie ważne?
Warto mieć świadomość tego, że odczyn gleby, czyli jej pH, to jeden z kluczowych dla roślin parametrów podłoża. W praktyce to bowiem właśnie pH ziemi decyduje o tym, czy Twoje rośliny będą w stanie pobierać zawarte w niej składniki odżywcze. Jeśli odczyn gleby jest odpowiedni, roślina może bez przeszkód korzystać ze składników pokarmowych, co daje jej siły do bujnego wzrostu. Jeżeli jednak kwasowość gleby jest zbyt wysoka, proces ten nie może być właściwie realizowany. Pobieranie składników odżywczych zostaje wówczas zablokowane, a roślina rośnie słabo, a niekiedy nawet marnieje.
Czy to oznacza, że kwaśny odczyn gleby zawsze jest zły?
Zdecydowanie nie. Są rośliny, które na kwaśnej glebie czują się dobrze – w przypadku uprawy roślin kwasolubnych ziemię często należy nawet dodatkowo zakwaszać. Do takich należą np. tuje, hortensje, rododendrony, wrzosy czy borówki amerykańskie. Niemniej jednak istnieje wiele roślin, które w zbyt kwaśnej glebie czują się źle. Dotyczy to m.in. traw, warzyw, drzew owocowych i krzewów, czy też np. ziół. Co za tym idzie, to, czy glebę trzeba odkwaszać, zależy przede wszystkim od uprawianych roślin. Oczywiście kluczowe znaczenie ma tu też sam odczyn pH ziemi, bowiem to właśnie on wskazuje na to, czy wymaga ona odkwaszania.
Krótko o pH ziemi – kiedy wskazuje na zakwaszenie gleby?
Gleba może być kwaśna, obojętna lub zasadowa. Jej właściwości można odczytać ze skali pH, która obejmuje liczby od 0 do 14. W tym przypadku 0 to odczyn ekstremalnie kwaśny, natomiast 14 to odczyn mocno zasadowy. Na środku skali znajduje się 7, które oznacza odczyn obojętny. Z reguły to właśnie ten ostatni jest najbardziej pożądany – większość roślin lubi bowiem gleby obojętne lub lekko kwaśne, o pH w zakresie od 6,5 do 7,2.
Pomiary pH gleby – jak je wykonać?
Oczywiście zanim zdecydujesz się na odkwaszanie gleby, warto najpierw sprawdzić jej pH. Jak to zrobić? W tym celu możesz zdecydować się na jeden z kilku sposobów. Najprostsze w użyciu będą dostępne w aptekach lub sklepach chemicznych papierki lakmusowe. Możesz też pobrać próbkę gleby i oddać ją na badanie do Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej. Poza tym na rynku dostępne są też dedykowane do badania pH gleby urządzenia oraz przeznaczone do pomiarów zestawy, które można kupić w sklepach ogrodniczych.
Po czym jeszcze można poznać kwaśny odczyn gleby?
Co ciekawe, kwaśny odczyn ziemi można niekiedy rozpoznać nawet bez badania pH gleby. Co na niego wskazuje? Przede wszystkim bujny wzrost roślin kwasolubnych. Do takich należą np. popularne chwasty, w tym chociażby mlecz polny. Za tzw. rośliny wskaźnikowe uznaje się ponadto m.in. koniczynę polną, stokrotki, szczaw polny i zwyczajny, podbiał pospolity czy złocień polny.
Kiedy można odkwasić glebę?
Jeśli pomiary pH potwierdzą kwaśny odczyn gleby, to warto przeprowadzić zabieg odkwaszania. Kiedy to zrobić? Odkwaszanie gleby zalecane jest tak naprawdę w dwóch terminach. Można zrobić to np. jesienią po zbiorze plonów. Za odkwaszanie gleby można też zabrać się wczesną wiosną, ale zabieg nie powinien być przeprowadzany później niż 3-4 tygodnie przed sadzeniem roślin czy wysiewem nasion.
Jak odkwasić glebę?
Zabieg odkwaszania gleby można przeprowadzić na kilka różnych sposobów. W tym celu stosuje się preparaty, które dostarczają do gleby wapń. Mogą być to np. nawozy wapniowe, ale nie tylko. Czym odkwasić glebę? Poniżej omawiamy dla Ciebie kilka sprawdzonych metod.
Wapnowanie gleby za pomocą nawozów wapniowych
Do odkwaszania gleby wykorzystuje się np. nawozy wapniowe – węglanowe lub tlenkowe. Nawozy wapniowe tlenkowe, czyli np. wapno palone, wyróżniają się bardzo szybkim działaniem i dobrze sprawdzają się na glebach ciężkich. Mają jednak wady. Wymagają bowiem bardzo dużej ostrożności – w innym przypadku mogą zaszkodzić roślinom, dlatego z reguły nie są polecane do upraw amatorskich. Jeśli nie chcesz ryzykować, lepszym wyborem będą nawozy węglanowe. To np. kreda nawozowa czy mielony wapniak. Tego rodzaju preparaty dobrze sprawdzą się przede wszystkim w ogrodach i na glebach lekkich. Można jednak z powodzeniem stosować je na glebach różnego rodzaju. Charakteryzują się przy tym spowolnionym działaniem, ale są bezpieczniejsze dla roślin i obecnych w glebie mikroorganizmów.
Dolomit, czyli węglan wapnia i magnezu
Do odkwaszania gleby dobrze sprawdzi się też dolomit. To naturalny nawóz wapniowy, a dokładniej zmielona skała osadowa. Na korzyść dolomitu może przemawiać to, że zawiera nie tylko wapń, ale także magnez. Tym samym korzystnie wypływa na wybarwienie i fotosyntezę, a do tego poprawia strukturę gleby, ponieważ zwiększa jej pojemność wodną i napowietrzenie. Jeżeli zastanawiasz się, jak odkwasić glebę w przypadku trawnika czy warzyw, to dolomit powinien okazać się doskonałym rozwiązaniem.
Naturalna mączka bazaltowa
Do odkwaszania gleby możesz wykorzystać też inny nawóz pochodzenia naturalnego, jakim jest mączka bazaltowa. To rozwiązanie o wielu zaletach. Mączka bazaltowa jest zmieloną skałą wulkaniczną. Nie tylko dobrze sprawdza się do odkwaszania gleby, ale też dostarcza do podłoża krzemionkę, która działa wzmacniająco na ściany komórkowe roślin. Poprawia więc strukturę gleby i pomaga chronić rośliny przed różnego rodzaju szkodnikami i chorobami, szczególnie grzybowymi. Co także istotne, mączka bazaltowa może być z powodzeniem stosowana przez cały rok. Działa bowiem wolno, co niweluje ryzyko przenawożenia.
Domowe sposoby na odkwaszanie gleby, czyli popiół drzewny
Wiele osób zastanawia się nad tym, czy można odkwasić glebę domowymi sposobami bez sięgania po specjalistyczne środki. Jeżeli i Ciebie nurtuje ta kwestia, to musisz wiedzieć, że jak najbardziej da się to zrobić. W takim przypadku warto sięgnąć po popiół drzewny, np. z kominka lub grilla. Zawiera nie tylko węglan wapnia, ale także kilka innych korzystnych dla roślin składników odżywczych, w tym fosfor i potas. Popiół drzewny najlepiej wymieszać z wierzchnią warstwą gleby na głębokość około 10 cm. Jeśli chodzi o dawkę, to przy mocno kwaśnej glebie zaleca się około 80 g na 1 m2.
Ciekawy sposób na odkwaszanie gleby, czyli nawożenie obornikiem
Nietypowym, ale na pewno wartym rozważenia sposobem na odkwaszanie gleby może być też nawożenie obornikiem. W wielu przypadkach może być to ciekawa alternatywa do stosowania nawozów mineralnych. Warto bowiem zaznaczyć, że klasyczne nawozy azotowe mają właściwości zakwaszające, a obornik ma odczyn pH około 7, więc przy systematycznym stosowaniu może wspomagać odkwaszanie gleby. Poprawia przy tym jej strukturę, ponieważ wspomaga tworzenie próchnicy.
Do nawożenia obornikiem nie jest wbrew pozorom potrzebny obornik świeży. Znacznie wygodniejszym rozwiązaniem jest na pewno obornik granulowany, dostępny także w ofercie naszego sklepu internetowego. Nawożenie obornikiem zaleca się przynajmniej raz na 4 lata. W praktyce jednak z powodzeniem można stosować go nawet dwa razy w roku.
Jak odkwasić glebę, stosując wymienione wyżej środki?
Na wstępie warto zawsze zapoznać się z zaleceniami umieszczonymi na opakowaniu. Z reguły środki odkwaszające należy równomiernie rozprowadzić i wymieszać z wierzchnią warstwą gleby lub zgrabić w przypadku trawnika.
Odkwaszanie gleby – kilka praktycznych porad
Mamy nadzieję, że wiesz już, jak, kiedy i czym odkwasić glebę. Niektóre z pomocnych w tym zakresie preparatów znajdziesz w ofercie naszego sklepu internetowego. Na koniec przygotowaliśmy dla Ciebie jeszcze kilka praktycznych porad:
- pamiętaj o tym, że odkwaszanie ziemi nie powinno być łączone z jej nawożeniem. Najlepiej zrobić między tymi zabiegami około miesięczną przerwę;
- co ciekawe, jeżeli chcesz odkwasić glebę, to poza wymienionymi sposobami możesz wykorzystać też różnego rodzaju kruszywa ogrodowe. Wysypane na powierzchni gleby kamienie mogą bowiem korzystnie wpływać na jej odczyn pH. Do skał, które wspomagają odkwaszanie ziemi, należy np. wapień, marmur, bazalt, dolomit czy trawertyn;
- pamiętaj też, że odczyn pH gleby warto raz na jakiś czas sprawdzać. W praktyce może się on bowiem zmieniać, np. na skutek tak prozaicznych czynności jak stosowanie nawozów. Wpływ na pH gleby mogą mieć nawet właściwości wody, którą stosujesz do podlewania. W Polsce kwaśnej glebie często sprzyja też panujący w naszym kraju klimat;
- dobrą praktyką jest na pewno wykonanie pomiaru pH gleby przed posadzeniem w niej roślin. Da Ci to obraz sytuacji i umożliwi szybką reakcję. Po posadzeniu roślin może być już znacznie trudniej.